Protezlerin Amacı Nedir?
Protez uygulamalarının amacı;
-
Kaybedilen çiğneme fonksiyonunu yeniden kazandırmak,
-
Bozulan konuşmayı düzeltmek,
-
Estetik görünümü iyileştirmek,
-
Bireyin sosyal hayatına güvenle devam etmesini sağlamak
şeklinde özetlenebilir.
Protez tedavileri, sadece fiziksel değil aynı zamanda psikolojik bir iyileşme de sağlar. Çünkü diş eksikliği yaşayan bireyler genellikle gülümsemekten çekinir, bu da özgüven kaybına yol açar.
Protez Türleri
Protezler genel olarak iki ana başlık altında incelenir:
-
Sabit Protezler (Veneer, Kuron, Köprü)
-
Hareketli Protezler (Total veya Parsiyel)
1. Sabit Protezler
Sabit protezler, hastanın ağzından çıkarılamayan, sadece diş hekimi tarafından takılıp çıkarılabilen kaplama ve köprü türleridir.
-
Kuron (Kaplama): Dişte ciddi madde kaybı varsa, şekil veya renk bozukluğu olan dişlerde tercih edilir. Diş küçültülerek hazırlanır, ölçü alınır ve laboratuvarda kişiye özel hazırlanır.
-
Köprü: Bir veya birkaç diş eksikliğinde, eksik dişin ön ve arkasındaki sağlam dişlerden destek alınarak yapılan sabit protez türüdür.
Kullanılan malzemeler:
-
Porselen
-
Zirkonyum
-
Metal destekli porselen
-
Cam seramik
-
Kompozit veya özel plastikler
Sabit protezlerin bakımı, doğal diş bakımı ile aynıdır. Diş ipi, özel diş arası fırçaları ve düzenli fırçalama ile hijyen sağlanmalıdır.
2. Hareketli Protezler
Hareketli protezler, ağızdan çıkarılabilir yapıdadır. Genellikle çok sayıda diş eksikliğinde veya tüm dişlerin kaybedildiği durumlarda uygulanır.
-
Parsiyel (Bölümlü) Protez: Ağızda bazı doğal dişlerin bulunduğu durumlarda kullanılır.
-
Total (Tam) Protez: Ağızda hiç dişin kalmadığı durumlarda uygulanır.
Malzeme yapıları:
-
Özel plastik akrilik malzemeler
-
Metal destekli kombinasyonlar
Kullanım önerileri:
-
Her yemekten sonra çıkarılıp fırçalanmalıdır
-
Günde bir kez özel temizleyicilerle dezenfekte edilmelidir
-
Gece su içerisinde bekletilmelidir
-
3 yılda bir kontrol edilmelidir
Kancalı Görünüm Yerine Estetik Çözümler: Hassas Tutucular (Çıtçıtlı Sistemler)
Hareketli protezlerde görülen metal kancaların estetik açıdan rahatsız edici olması nedeniyle, hassas tutucular adı verilen sistemler geliştirilmiştir. Bu sistemle sabit dişler üzerine yapılan kaplamalara özel mekanizmalar yerleştirilir ve hareketli protez, bu sabit yapılara gizli bağlantılarla tutturulur. Böylece dışarıdan herhangi bir metal görüntü oluşmaz.
Protez Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Protezler düzenli olarak temizlenmelidir.
-
Yumuşak doku uyumu önemlidir, gerekli kontroller yapılmalıdır.
-
İlk 1 ay alışma sürecidir; çiğneme ve konuşma alışkanlığı zamanla gelişir.
-
Zamanla oluşabilecek aşınma veya uyumsuzluklar düzenli kontrollerde giderilmelidir.
-
Eksik dişler zamanında tamamlanmazsa, diğer dişlerde eğilme, uzama gibi bozulmalar meydana gelir.